7 kenmerken persoonlijk leiderschap

Wat is een leider voor jou?

Leiderschap is namelijk de mogelijkheid om een positieve, blijvende verandering teweeg te brengen. Voor jezelf, maar ook zeker voor anderen. (Persoonlijk) leiderschap kan gebonden zijn aan een formele functie, maar het begrip kan veel meer worden ingezet als een kwaliteit die op verschillende momenten door verschillende teamleden getoond kan worden.

Persoonlijk leiderschap wordt vaak beschreven als een vorm van leiderschap die vanuit jezelf komt. Joelle Jay, auteur van het boek The Inner Edge: The 10 Practices of Personal Leadership (2009), zegt het volgende over persoonlijk leiderschap:

“When you practice personal leadership, you lead from the inside out. The process involves asking yourself, ‘How do I need to be and act and think in order to be my best?’ — a kind of self-driven style well-suited to dedicated leaders like you who will carry business into the future. In order to do that, you must periodically turn away from the concerns of the day — the people, the problems, and the pressure — to explore and discover your inner edge.”

Fig. 1. The Inner Edge, Joelle K. Jay

Persoonlijk leiderschap is dan ook iets dat je kunt ontwikkelen − zeker in een tijd waarin meer en meer organisaties streven naar een hogere mate van zelfsturing in teams en waar van steeds meer medewerkers wordt verwacht dat zij een vorm van leiderschap over bepaalde onderwerpen laten zien. Maar op welke manier opereren persoonlijke leiders? En wat zijn hun kwaliteiten eigenlijk?

Belangrijke kwaliteiten van persoonlijk leiderschap

In persoonlijk leiderschap zie je vaak een aantal van de onderstaande kenmerken in sterke mate terug.

Besluitvaardig − misschien is de volgende situatie herkenbaar: je stelt met je team vast dat een bepaald probleem nog stééds op de agenda staat, maar dat er geen actie wordt ondernomen. Een besluit, dat is wat er nodig is. En juist omdat je niet voor de volle 100 procent weet wat de uitkomst zal zijn, moet iemand dat besluit durven nemen. Iedereen durft immers een besluit nemen wanneer-ie weet dat een oplossing de juiste zal zijn.

Zie het als een essentiële vaardigheid om de PDCA-cyclus echt op gang te brengen, of een cultuur van continue verbetering te stimuleren. Er zullen foute beslissingen gemaakt worden. Evenals goed beslissingen. Maar door dingen te besluiten stimuleer je de cultuur van continue verbetering. Ongeacht de uitkomst van het besluit.

Dienend aan een hoger doel − eigenlijk net als binnen organisaties en teams, houdt iemand die leiderschap toont zich niet alleen bezig met de efficiëntste weg van A naar B. Of met acties voor persoonlijk gewin. Nee, iemand met leiderschap verbindt zijn acties aan een hoger doel dan zijn eigen welzijn. Een dergelijke leider is in feite continu bezig met het ontdekken van de beste werkwijze. Voor zijn team, de organisatie en het grotere geheel. En daaruit put hij of zij dan weer motivatie en genoegen.

Grote ambities en plannen − even een korte oefening: neem een persoon in gedachten die jij bewondert om wat-ie heeft bereikt. De kans is groot dat deze persoon geen genoegen neemt met half werk en dat hij geen zaken aan het toeval overlaat. Een van de kenmerken van een persoonlijke leider is dan ook: het vermogen om voor jezelf inspirerende, grote doelen te stellen en daar proactief actie op te nemen.

Vindingrijk − de overtuiging hebben dat je meer kunt doen omdat jij en je teamgenoten tot veel meer in staat zijn dan jullie tot nu toe hebben laten zien. Om dit te bereiken, is er maar één essentiële voorwaarde: een goede mindset. Want als jij je richt op de gewenste uitkomst (de grote, ambitieuze doelen in plaats van de to-do-lijstjes) zul je de middelen vinden om dat doel te bereiken. Koste wat kost. Denk hierbij nog maar eens aan de quote van Jay. ‘How do I need to be and act and think in order to be my best?’ Als jij en je teamgenoten echt gecommitteerd zijn, zul je altijd een oplossing vinden.

Positieve invloed − leiderschap betekent dat je meester bent over je eigen emoties, gedachten en gedrag en dat je in staat bent een positieve invloed uit te oefenen op de mensen om je heen. Juist door de controle over jezelf, ben je in staat om je om anderen te bekommeren.

Open voor groei − leiderschap betekent: weten waar je in uitblinkt en waar je zwakke plekken zitten. Maar altijd met een continue focus op je eigen ontwikkeling. Communicatief, vakinhoudelijk of iets compleet nieuws: een goede leider staat open voor groei. In welke vorm dan ook. Iemand die steeds aan zichzelf werkt, is als geen ander in staat voor zichzelf en voor andere de standaarden te verhogen.

Voorbeeld gedrag in team waarden − waar staat jouw team voor, welke waarden en welk gedrag is belangrijk in jouw organisatie? Persoonlijk leiderschap betekent dat je dit weet, ademt en toont in je gedrag. Je zult er versteld van staan hoe weinig werknemers precies kunnen vertellen waar een bedrijf voor staat. Want, wie de waarden top of mind heeft, kan als geen ander collega’s positief beïnvloeden. Want als je ergens voor staat, dan wil je anderen daarvan overtuigen.

Stretch eerst jezelf

Een van de belangrijkste aspecten van persoonlijk leiderschap is dat je eerst je eigen kwaliteiten op orde moet hebben − dus weten waar je in excelleert en waar je minder goed in bent − voordat je dit op anderen kunt overdagen. Het zijn van een persoonlijke leider begint dus bij jezelf. Zoals de naam al doet vermoeden.

Maar het fijnste van persoonlijk leiderschap? Het is heel goed te ontwikkelen. Je zult zien dat je best snel stappen gaat maken. En door regelmatig met een coach of mentor te werken, kun je heel gemakkelijk reflecteren op de stappen die je wilt zetten.

Ben jij klaar voor je eerste stretch?

Over de auteur:

Lodewijk Gimberg is een business coach en mede-oprichter van Stretched Company. Hij schrijft regelmatig over leiderschap en persoonlijke ontwikkeling. Deze blog is een bewerking van de blog die eerder hier verscheen