Hoe je belemmerende overtuigingen kunt overwinnen

Wat is een overtuiging?

“Als ik me niet overal mee bemoei en op toezie, gaat alles mis". Of “oh, dat gaat me nooit lukken”……Twee korte statements die in coaching gesprekken genoemd worden. Bij doorvragen blijkt dat deze uitspraken vaak terug te voeren zijn op iets wat iemand voor waar heeft aangenomen in zijn of haar situatie. Het blijkt dat hier een heel sterke overtuiging aan het werk is, die zorgt voor een bepaald (vaak ongewenst) resultaat.

Een overtuiging is een sterk geloof of idee dat iemand heeft. Het is iets waar iemand absoluut van overtuigd is, zonder twijfel of aarzeling.

Waar komen onze overtuigingen vandaan?

Veel overtuigingen krijgen we mee. Die ‘pikken we op onderweg’. Gedurende onze opvoeding van onze ouders, vanuit de vriendengroepen of leraren op school, vanuit onze religie of cultuur. Zeker als we in een bepaalde context nog geen of weinig eigen ervaringen hebben opgebouwd, zijn we een ongeschreven blad hiervoor. Zo kan bijvoorbeeld je eerste leidinggevende een grote invloed hebben op jouw overtuigingen over hoe een leider zich hoort te gedragen.

Onze opvoeding kan leiden tot overtuigingen doordat onze ouders vaak bepaalde waarden en normen overbrengen. En dit gaat vaak vrij ongemerkt. Een vader die vond dat jongens hard moeten zijn en niet mogen huilen, of een dochter die steeds op zoek is naar goedkeuring van haar moeder en die niet krijgt.

Tegelijkertijd maken we ook onze eigen overtuigingen. Als we een keer iets zeggen of doen en het pakt heel anders uit dan we hadden gewild, zou dat zomaar het begin kunnen zijn van een overtuiging dat die baan of taak ‘niets voor mij is’, of dat 'ik inderdaad iedere dag toezicht moet houden...'

Ervaringen kunnen leiden tot overtuigingen wanneer je bijvoorbeeld iets meemaakt wat zo indrukwekkend is dat het een diepgaand effect heeft op zijn of haar manier van denken.

Overtuigingen sturen ons gedrag

Overtuigingen hebben een grote invloed op ons gedrag, omdat ze onze perceptie beïnvloeden van wat mogelijk is en wat niet. Als jij bijvoorbeeld heel sterk overtuigd bent van het feit dat jij niet goed genoeg bent, kan dit leiden tot gedrag dat gericht is op het vermijden van risico's en het aangaan van nieuwe uitdagingen. Zo zou je weleens heel terughoudend kunnen worden om je interesse in een nieuwe leidinggevende positie kenbaar te maken, of deel je liever niet dat je moeite hebt met een bepaald dossier of klant.

Aan de andere kant, als je sterk overtuigd bent van het feit dat je kunt slagen, kan dit leiden tot gedrag dat gericht is op het nemen van wat meer risico's en het aangaan van nieuwe uitdagingen.

Er zijn een aantal manieren om een overtuiging in stand te houden:

We zoeken graag naar bevestiging van onze overtuigingen. En iedere keer dat we die bevestiging krijgen, zeggen we (vaak onbewust) “zie je nou wel, ik wist het….” Hiermee versterken we overtuiging zelf. We zoeken dus ons eigen bewijs om de overtuiging in stand te houden en dat doen we door:

Bevestiging te zoeken: bijvoorbeeld door middel van gesprekken met anderen, het lezen van boeken of artikelen die je overtuigingen ondersteunen, of het zoeken naar andere bronnen van informatie die je overtuigingen ondersteunen.

Emotioneel te verbinden: dit maken we door terug te gaan naar bepaalde ervaringen of gebeurtenissen en weer te voelen wat we toen daarbij voelde.

Passend gedrag: door gedrag te vertonen dat in lijn is met je overtuigingen. Als je bijvoorbeeld sterk overtuigd bent van het belang van het milieu, kan het helpen om gedrag te vertonen dat gericht is op het verminderen van je ecologische voetafdruk, zoals het gebruiken van een herbruikbare tas in plaats van plastic zakken.

Hoe zit dat dan met belemmerende overtuigingen?

Een belemmerende overtuiging is een overtuiging die iemand ervan weerhoudt om iets te doen of te bereiken.

Dit kan bijvoorbeeld een overtuiging zijn dat je niet goed genoeg bent, niet slim genoeg, of dat je nooit succes zal hebben. Belemmerende overtuigingen zijn vaak onnauwkeurig of onrealistisch en kunnen leiden tot negatief denken en gedrag. Ze kunnen je ook goed in de weg zitten om te groeien en te ontwikkelen.

Overtuigingen kunnen ook leiden tot automatische gedachten, die op hun beurt weer invloed hebben op ons gedrag. Als je bijvoorbeeld sterk overtuigd bent van het feit dat je niet goed genoeg bent, kan dit leiden tot automatische gedachten als "Ik kan dit niet" of "Ik ben niet slim genoeg" als je wordt geconfronteerd met een nieuwe uitdaging. Dit soort gedachten kan leiden tot gedrag dat gericht is op het vermijden van die uitdaging.

Ook jij kunt jouw overtuigingen veranderen

Het is dus niet zo dat alle overtuigingen belemmerend zijn. Alleen als je merkt dat je er echt last van begint te krijgen, omdat jij het als een probleem ervaart en omdat je niet de resultaten haalt die je graag zou willen halen, pas dan is er sprake van een belemmerende overtuiging. Als ze je zelfvertrouwen ondermijnen en je weerhouden je doelen te halen. Dan is het goed om er mee aan de slag te gaan.

Echte diepgaande verandering begint met het werken aan jouw overtuigingen

Er zijn verschillende manieren om overtuigingen te veranderen, en we delen er hier graag een paar aanpakken met je:

Reflecteer: Probeer te achterhalen waar je overtuigingen vandaan komen. Waar komen ze vandaan? Zijn ze gebaseerd op feiten of op emoties? Zijn ze nog relevant voor je huidige leven? Wij zijn groot fan van journaling. Schijf je ervaringen, gedachtes, reflecties op in een boekje om zo terugkerende onderwerpen of patronen te gaan ontdekken.

Bedenk wat je wilt (en hoe dat bij jou past) Als je weet wat je wilt, kun je beter bepalen hoe je belemmerende overtuigingen kunt overwinnen. Als je bijvoorbeeld bang bent om voor een groep te spreken, kun je je afvragen waarom je dat wilt doen. Misschien is het omdat je het belangrijk vindt om je mening te delen, of omdat je het leuk vindt om mensen te informeren. Door te weten wat je wilt, kun je beter bepalen hoe je je belemmerende overtuigingen kunt overwinnen.

Zoek nieuwe informatie: Zoek naar nieuwe informatie die je overtuiging kan bevestigen of tegenspreken. Als je overtuigingen gebaseerd zijn op feiten, kan nieuwe informatie ervoor zorgen dat je ze aanpast. Als je overtuigingen gebaseerd zijn op emoties, kan nieuwe informatie helpen om ze in perspectief te plaatsen.

Oefen: Ga aan de slag met gedrag dat in lijn is met je nieuwe of aangepaste overtuigingen. Dit kan helpen om de overtuigingen te versterken en te verankeren in je manier van denken. En wees aardig voor jezelf. Het oude gedrag dat je liet zien werd aangestuurd door overtuigingen die er misschien wel bijna heel je leven in hebben gezeten. Dat mag best met vallen en opstaan gaan.

Zoek hulp: Zoek professionele hulp als je moeite hebt om je overtuigingen te veranderen. Een coach of een therapeut kan je helpen om de oorsprong van je overtuigingen te achterhalen en om strategieën te ontwikkelen om ze te veranderen.

Je kunt meer dan je denkt!

Want weet je, je kunt meer dan je denkt! Daar zijn wij bij Stretched in ieder geval van overtuigd.